Martin Smits begon in 1964 met het verzamelen van motoren. Na ruim 60 jaar werd de collectie te groot om goed te kunnen onderhouden en werd een groot deel verkocht. Zijn favoriete objecten zijn gelukkig gebleven en krijgen nu de aandacht die zij verdienen!
In 1973 kocht Martin een nieuwe H-D FLH en die werd goed gebruikt; Met zijn vrouw achterop en de twee kinderen in het zijspan, was de familie elk weekend onderweg. Samen met zijn vrouw werden veel beurzen in Nederland, België en Duitsland bezocht. “Ik zat vroeger in het vlees en gevogelte”, legt Martin uit, “maar mijn grote hobby was motoren. Zo’n beetje al mijn Harley-spullen komen uit Nederland, van beurzen als Vehikel, Hardenberg en in het Autotron.” Die FLH is overigens nog steeds in Martins bezit!
ZIJSPANNEN
In 2002 kwam er een FLHR Road King bij, met daaraan een speciaal voor zijn hond Monty aangepast zijspan. “Monty vindt het geweldig, zodra de motor wordt gestart, springt hij al in het zijspan en hij rijdt overal mee naartoe!” Zijspannen vormen een rode draad in Martins leven. Leo Kerkhoff (77), Martins beste maat, heeft vanaf zijn achttiende motor gereden en komt tijdens ons gesprek met zijn zijspancombinatie aangereden. Het is een BMW R/67/2 met een door hemzelf gerestaureerd ’38-er Steib zijspan. Leo was beroepsmatig plaatwerker en techneut en maakte veel zijspannen voor Martin. Aan zijn eigen Steib heeft Leo alles zelf gedaan. Lachend vertelt Leo: “Om het Steib logo voorop de neus vast te zetten, drukte Martin het embleem tegen de zijspanbak, terwijl ik met mijn arm zover mogelijk in de neus kroop om de moer vast te draaien. Ik lag er uiteindelijk dusdanig ver in, dat toen de moer vast zat, ik er met geen mogelijkheid meer uit kon komen! Martin heeft mij bij mijn benen gepakt en mij er met de nodige moeite weer uit getrokken!” Leo wijst naar het ‘Berlin’ schildje; “Dat heb ik in zo’n muntenautomaat gemaakt toen we in Berlijn waren om deze bak op te halen. Je gooit er een stuiver in en dan perst hij dit schildje eruit. Dat leek mij leuk als aandenken!” Vooral de achterkant van de bak bleek erg slecht en die is inmiddels door Leo helemaal vervangen. Het zitje is opnieuw bekleed en ook alle sier-strips, bevestigingen et cetera werden door Leo gemaakt, gedraaid en vervangen. Leuk detail zijn de leren riempjes. “In die tijd waren er tenslotte nog geen tie-wraps!”, verklaart Leo.
WHAT’S IN A NAME? TONY’S 1935 STANDARD SCOUT
ANWB GESCHIEDENIS
In Martins huis en in de vele aanbouwsels is het volop genieten van alle motorfiets gerelateerde memorabilia, onderdelen en natuurlijk ook van alle motorfietsen. Elk overgoten met geschiedenis en met een eigen verhaal. Martin was altijd geïnteresseerd in de ANWB en hij weet veel over de geschiedenis van de bekende ANWB motoren met zijspan. Het begon ooit met enkele H-D 750 WLC zijspancombinaties, maar al gauw volgden ook enkele H-D UL 1200 zijklepmodellen. Van zowel de 750 en de 1200 is er, voor zover bekend, nog maar één van elk overgebleven. “Ik heb het zijspan ooit gekocht van een boer. Het had als kippenhok dienstgedaan, maar was, ondanks dat ie door alle kippenstront behoorlijk verrot was, nog wel origineel Wegenwacht.” Maatje Leo de plaatwerker, heeft ‘m helemaal gerestaureerd en het plaatwerk van de bak, wat volledig verroest en dus onbruikbaar bleek, vervangen door een bak van iets grotere afmetingen, waardoor de 750-bak beter in proportie bleek ten opzichte van de grotere H-D 1200. Regelmatig was de prachtige combinatie te zien op evenementen zoals het Nationaal Veteraan Treffen in Woerden. De motor is, met pijn in het hart, inmiddels verkocht. De inmiddels 86-jarige Martin, tegenwoordig net over grens wonend, kan door een slechte schouder helaas niet meer zo goed rijden. “Ik ben nu met een Eend in besteluitvoering van de ANWB bezig”, aldus Martin, dat is ook vreselijk leuk!”
TASTBARE SFEER
Er is natuurlijk nog veel meer te zien en een uitgebreide rondleiding volgt. Van zijn oude Mercedes tot bijzondere motoren van merken als Ardie, Rudge, NSU, Jawa, BMW, Triumph (de Duitse!) en BSA. We zien ook een H-D Servicar en diverse zijspancombinaties. Zeldzaam zijn de Csepel, Huhnerschreck, Armor, Breda, Ariel en Sima Jura Motor, menig museum zou er jaloers op worden! Overal zie je zeldzame reclameartikelen, posters en gereedschappen die als decoratie de tijden van weleer doen herleven. De geur van oude benzine, olie en leer streelt de neus. Rekken met oude en nieuwe bougies, lampjes en een pop gekleed als pompbediende zit geduldig in haar hokje te wachten op klanten. Benzinepompen, etalagepoppen gekleed in oude motorkleding en honderden oude benzine- en olieblikken maken de sfeer tastbaar. Martin, zichtbaar zelf ook genietend van al het moois, vertelt dat er zelfs een complete bibliotheek met oude motorbladen en boeken aanwezig is.
Na een dag lang genieten van al het moois en bijbehorende geschiedenis, hebben we nog niet eens tijd genoeg gehad om alles te kunnen bekijken. We bedanken Martin voor de gastvrijheid en de gezelligheid en beloven gauw weer eens langs te komen!
Tekst & fotografie Onno “Berserk” Wieringa
