In 1931 bracht Indian voor garagehouders de ‘Dispatch Tow’ op de markt. Een trike die eenvoudig achter een auto kon worden aangehaakt. Zo kon een auto bij de klant worden afgeleverd en de monteur met de trike terug naar de garage rijden. Dat scheelde geld en tijd, de rit werd nu door één man in plaats van twee gemaakt. Een ‘Traffic Car’ voor verkeersdiensten en een ‘Crash Car’, voornamelijk voor de brandweer die deze in allerlei noodsituaties kon inzetten, volgden snel. Indian liefhebber Hans van Heesch liet zich erdoor inspireren tot een uniek project!
Ook H-D zag het potentieel van de driewieler en bracht een jaar later de Servi-Car op de markt. Zowel van de Indian als de H-D trikes zijn maar weinig exemplaren gebouwd en het zijn nu echte verzamelobjecten.
HUBLEY MODELLEN
Hans had al lange tijd een Indian Dispatch Tow (vrij vertaald Wegbreng of Aflever Sleep) in zijn bezit en in 2011 kreeg hij het idee om nog een Indian Dispatch Tow te bouwen. “Ik rijd al jaren een Indian Chief Dispatch Tow uit 1948 met een vierbak en die driewieler is heel geschikt om er lange afstanden mee te rijden. Omdat ik over veel onderdelen beschikte bedacht ik dat het zou moeten lukken om zelf iets te bouwen. Zeker toen ik uit Amerika een DNA achteras met een daar gekochte Chief mee kon laten komen. De keuze voor dit Crash Car model is geïnspireerd op een model van Hubley, een speelgoedmerk wat in de dertiger jaren prachtige gietijzeren modellen van Indian en Harley op de markt bracht. Die modellen zijn nu kostbare en veel gezochte collector’s items. Hubley had destijds een Indian Crash Car en een Traffic Car in het programma.”
Historie Indian Motorcycle: Indian Summer
SAFETY FIRST
Hans besloot om als basis de Dispatch Tow te nemen en die zodanig te construeren, dat het mogelijk is om in korte tijd het model te wijzigen. Die opzet is geslaagd en hij kan nu in een half uurtje de Indian ombouwen van basismodel Dispatch Tow naar Traffic Car of Crash Car. De Crash Car is de leukste uitvoering en daarom wilde Hans deze voor de reportage gebruiken. Hans koos voor het frame van een Indian Chief 1200 uit de veertiger jaren met een originele Indian voorvork en stuurdemper uit de dertiger jaren. Het 1200 cc blok stamt uit de veertiger jaren en het werd door Ben Huisman geheel gereviseerd, samen met de standaard driebak. “Omdat ik veel met de Indian wilde gaan rijden, koos ik voor de DNA achteras, voorzien van moderne remmen en Monroe schokdempers.” 18 Inch wielen met originele naven en Continental banden houden contact met het asfalt. Aan de voorkant remt de driewieler met de originele trommelrem. “Het mooie is dat de remschijven achter niet zichtbaar zijn. Die heb ik verstopt achter een paar zwarte platen en zo kan ik toch goed remmen. De oorspronkelijke bandrem heeft, netjes gezegd, onvoldoende remvermogen en is in het hedendaagse verkeer ronduit gevaarlijk, vandaar deze keuze. Safety first!”
VEEL BEKIJKS
Het 1937-er model, favoriet bij veel Indian rijders, zou het uitgangspunt vormen. De bak maakte Hans in eigen beheer van hout met een dunne koperplaat op de bodem. De handgemaakte achterspatborden komen uit India. Hans gebruikte van alles om de Crash Car op te leuken, veelal met authentieke spullen. “Er zitten op de motor en de bak veel bijzondere dingen, er is genoeg te zien!”, lacht Hans. “Op enkele gadgets na, is zo’n beetje alles aan de motor origineel. Ik heb gelukkig veel contacten en beschik over een enorm netwerk, dus om aan de onderdelen te komen bleek niet eens zo moeilijk. De remleidingen heb ik bij LBS Zijspantechniek laten maken en het spuitwerk heb ik uitbesteed. De striping heb ik wel zelf gedaan.” Hans bouwde zijn Crash Car na met behulp van een van zijn Hubley modelletjes en enkele oude, onduidelijke foto’s. “Het is dan ook geen restauratieproject, maar gewoon iets leuks geworden. Ik rijd er veel mee, heb al op diverse shows prijzen gewonnen en heb er altijd veel bekijks mee!”
Fotografie: Onno “Berserk” Wieringa
TECHNISCHE GEGEVENS INDIAN CRASH CAR
| ALGEMEEN | |
| Eigenaar: | Hans van Heesch |
| Bouwer: | Indian / Hans van Heesch |
| Merk: | Indian |
| Model: | basis: Dispatch Tow Chief (hier in gedaante van Crash Car) |
| Bouwtijd: | 2 jaar |
| MOTORBLOK | |
| Bouwjaar: | 1939 |
| Bouwer: | Indian, revisie Ben Huisman |
| Cilinderinhoud: | 1200 cc |
| Type: | 337 |
| Carburateur: | Linkert M6SA van Indian |
| Luchtfilterhuis: | Indian |
| Ontsteking: | Autolite |
| Uitlaatsysteem: | Starklite headers en eigenbouw delen |
| Versnellingsbak: | Indian 3 versnellingen |
| RIJWIELGEDEELTE | |
| Frame: | Indian Chief |
| Voorvork: | Indian Bladveer |
| Achterbrug/achteras/differentieel: | DNA USA |
| Schokbrekers: | Monroe |
| Voorwiel: | Indian 18 inch, Continental |
| Achterwielen: | Indian 18 inch, Continental |
| Remmen: | voor: trommelrem Indian, achter: DNA (2 schijven) |
| SPUITWERK | |
| Kleur: | zwart-rood |
| Spuiter: | Verweijen, Mill |
| Special paint / logo’s: | Hans van Heesch |
| Idee en design: | Hans van Heesch |
GESCHIEDENIS
CHARLES FRANKLIN
Indian hoofdontwerper Charles Franklin tekende de plannen voor een driewielig voertuig gebaseerd op het populaire Indian 101 Scout-chassis, uitgerust met een 37 kubieke inch (cui) of een optionele 45 cui V-twin-motor. De achteras in autostijl was compleet met differentieel. Twee wielen flankeerden een plaatstalen bak en deze werd ondersteund door een enkele bladveer en beugel. Het was deze bak die de Dispatch-Tow zijn unieke lijnen gaf. Het is natuurlijk niet waarschijnlijk dat een driewielige machine omvalt, wat Franklin de kans gaf een trekhaak te ontwerpen die, wanneer hij aan de voorkant van de Dispatch-Tow werd bevestigd, snel en gemakkelijk aan de achterbumper van een auto kon worden bevestigd. Dat betekende dat een medewerker van een autodealer met de Indian Dispatch-Tow naar de locatie van een klant kon rijden, de trekhaak aan de auto kon bevestigen en de auto voor onderhoud naar de garage kon rijden, samen met de Indian. Dezelfde procedure werd gevolgd om de auto weer bij de klant terug te brengen. Dit was uiteraard voordelig, omdat er slechts één werknemer voor het halen en brengen van de auto nodig was.
CONTACT POINTS
Indian’s eigen magazine, Contact Points No. 426, gedateerd 28 april 1931, bevat de eerste aankondiging van de Dispatch-Tow, samen met een andere driewieler, de Dispatch-Car. Contact Points was een nieuwsbrief van de fabriek naar de dealer en in het document benadrukt Indian de verkoopargumenten van hun nieuwe driewieler. ‘De Indian Dispatch-Tow is ontworpen en ontwikkeld om tegemoet te komen aan een grote behoefte op autogebied. De vraag naar dit voertuig bestaat al en wordt elke dag duidelijker’, aldus de nieuwsbrief. ‘Succesvolle autodealers, serviceorganisaties en garages kennen en waarderen de waarde van snelle service aan autobezitters. Steeds vaker eist de autobezitter dat de serviceman bij hem thuis of op kantoor langskomt om zijn auto op te halen, deze voor de uitgevoerde werkzaamheden naar de garage te brengen en hem vervolgens terug te brengen. Dit betekent dat er twee mannen en één auto moeten worden gestuurd om de auto van de klant binnen te brengen.’
NIEUWE TAKEN
Na de introductie kreeg de Dispatch-Tow onmiddellijk de voorkeur en er werden er in het eerste jaar al ongeveer 400 van verkocht. Toch lijkt Indian de Dispatch-Tow alleen voor dat ene jaar te hebben gebouwd. In 1932 verving Indian de 101 Scout door de Standard Scout, in wezen een 45 cui Scout motor in een groter Chief frame. Het lijkt erop dat er tot 1935 geen Dispatch-Tow machines meer werden gebouwd, uitgaande van de modelgegevens en serienummers die op de Indian Motorcycle website worden weergegeven. Dit vermoeden wordt versterkt in het bekende boek van Sucher, ‘The Iron Redskin’. Na verschillende andere modellen uit 1935 te hebben besproken, schrijft Sucher: ‘De Dispatch-Tow, die in 1932 was stopgezet met de teloorgang van de 101, werd weer tot leven gewekt met de Sport Scout, die voor dit gebruik was uitgerust met een blok met lage compressie en lage overbrengingsverhoudingen. Er werden twee modellen gepresenteerd, één met een standaardmaat en een ander met een optionele extra grote bak met een groter draagvermogen.” Zowel de Dispatch-Tow als de Servi-Car vonden al snel aftrek bij andere gebruikers dan autodealers en servicestations. Als bedrijfsvoertuig werden de driewielers voor nieuwe taken ingezet en ze trokken met hun paneelwerk beschilderd als reclamebord zeker de aandacht. Of het nu een politiekorps of een drogisterij was, de driewielers werden aan het werk gezet!
EINDE VAN TIJDPERK
Indian zette de verkoop van de klassiek geconfigureerde Dispatch-Tow voort tot in 1942, toen de productie van de bedrijfsvoertuigen door WO II stopte. Tussen 1950 en 1952 werden opnieuw driewielmotoren gebouwd, voornamelijk voor politiediensten en die werden ‘Patrol’ modellen genoemd. Deze waren gebaseerd op de 80 cui Chief, 45 cui Scout of 30,5 cui Warrior. Na de ondergang van Indian in 1953 werd er een door Royal Enfield aangedreven driewieler onder de Indian naam gebouwd door Pashley uit Groot-Brittannië, die in 1959 slechts één jaar verkrijgbaar was. Hij stond simpelweg bekend als de Patrol Car. Interessant is dat trikes tegenwoordig weer wat aan populariteit lijken te winnen met modellen van Motor Trike, Rewaco, Lehman, Can-Am Spyders en veel meer. Harley-Davidson biedt opnieuw een driewieler aan, maar de tijd dat je een man met een driewieler eropuit stuurt om een auto op te halen en terug te brengen naar de garage is al lang voorbij.
