The Last Survivor: Janton XS650 Yamaha Chopper

De Nederlandse choppergeschiedenis is rijker dan menigeen vermoedt. Zo was de firma Janton uit het oosten van het land fabrikant van een grote lijn motoraccessoires, maar bouwde ook kleine series choppers. Marc’s Janton XS650 Yamaha Chopper is daar eentje van.

Het chopperwereldje is maar klein, zo blijkt weer als goede kennis Marc Ockerse mij laat weten een van mijn oude choppers gekocht te hebben. Jaren geleden deed ik hem met pijn in het hart van de hand. Na allerlei omzwervingen kwam de XS via een handelaar bij Marc terecht, die daarmee een jeugddroom in vervulling zag gaan.

1 van 6

Jeugdsentiment

Marc vertelt: “Toen ik vijftien jaar was heb ik deze chopper voor het eerst gezien bij Janton in een schuurtje, ik meen in Gaanderen. Op de brommer ben ik daar heen gegaan om te kijken. Volgens mij was dit nummer 1 van de 3 door hen gebouwde Yamaha choppers.” De motor bleek in matige staat te verkeren, maar Marc zag daar geen probleem in. “Het was jeugdsentiment. Toen al vond ik die slanke lijn en het radicale ontwerp supermooi!” De motor is nog ongeveer 90% origineel. “Er zat een volledig kenteken bij, waarop dus ook vermeld staat: Janton Chopper Yamaha XS650. Hij liep niet, de bedrading was een zooitje en vooral de carburateurs en de ontsteking hadden veel aandacht nodig.” Het spuitwerk is een niet alledaagse kleurstelling in blauw met roze. Het lijkt origineel ooit zo geleverd te zijn, misschien op verzoek van de toenmalige eerste koper? We weten het niet…

Veertig jaar geleden

Een bezoek aan Jan Jansen – een van de oprichters van Janton – brengt geen uitsluitsel. Hij kan zich weinig meer herinneren van de Yamaha in kwestie, want het is inmiddels alweer ruim veertig jaar geleden en er werd vroeger nauwelijks iets gedocumenteerd. Jan vertelt dat er, naast racemotoren inderdaad ook kleine series choppers werd gebouwd, zoals deze Yamaha. Daarnaast stond ook een serie met Kawasaki’s op de planning, maar die is waarschijnlijk nooit gebouwd. Janton was in de jaren zeventig het bedrijf van Jan Jansen en Ton Engbers. Later gingen zij elk hun eigen weg, Jan Jansen begon Catapult Metaal en Ton Engbers werd Motoport Zelhem. Zij maakten veel spullen voor de racerij en waren actief in de sprint- en dragrace, endurance- en zijspan races. Er werden onderdelen geproduceerd voor alle merken en typen motoren, van race-uitlaten tot sturen. Voor de chopperliefhebbers werden vooral sissybars, Invader stijl wielen en dergelijk gemaakt. Er werden ook veel frames gebouwd, one-offs en seriematig, zoals ook voor de Janton XS serie. Waar de Girder voorvork en de Diamond Coffin benzinetank vandaan komen, is onduidelijk. Waarschijnlijk ook bij Janton gemaakt, maar kan ook van een toeleverancier komen. Het is helaas niet meer te achterhalen, maar zij werden wel standaard op deze serie gemonteerd en de motor werd compleet met kenteken geleverd.

1 van 12

Enige ‘survivor’

Wat betreft de geschiedenis van Marc’s XS: ondertekende kocht hem twaalf jaar geleden van een goede bekende, Hans uit Haulerwijk. Hij had ‘m jaren daarvoor in een schuur gevonden en wist toen gelijk om welke motor het ging, de Janton! Naar zeggen is er omstreeks 1981 een serie van drie stuks gebouwd, waarvan eentje afgebrand en eentje in onderdelen verkocht. Dat betekent dit de enige ‘survivor’ is.