steeds meer H-D-rijders zien de charmes van ‘old school’ in. Er worden tegenwoordig veel betaalbare gebruiksmotoren gebouwd op basis van oudere modellen. Het hoeft allemaal niet origineel te zijn, als het maar lekker rijdt en betrouwbaar is. Omdat deze motoren erg leuk speelgoed zijn, besluiten we een motor op te gaan bouwen voor niet teveel geld, voor eigen gebruik, met als basis een 750 cc zijklepper. We hebben veel onderdelen van de diverse WL modellen rond slingeren, dus laten we daar maar eens wat leuks mee gaan doen!
KEUZE ONDERDELEN
In Nederland zijn van de oude 750 cc zijkleppers, de WLA en WLC legermodellen de meest bekende. Soms kom je nog een WL burgermodel tegen, maar die zijn al een stuk zeldzamer. De oorzaak hiervan is dat tijdens de tweede wereldoorlog grote aantallen militaire modellen van de populaire zijklepper naar Europa zijn gekomen die na de oorlog werden achtergelaten. Ook werd in de oorlogsjaren vanuit de USA en gigantische voorraad onderdelen naar Europa verscheept om de legermodellen aan het lopen te houden. Na de oorlog werden deze partijen nieuwe onderdelen voor drie cent per kilo verkocht omdat vervoer terug naar de USA te duur was. O.a. de toenmalige H-D importeur, de firma Maaskant in Rotterdam, bouwde van deze onderdelen na de oorlog nog tientallen jaren nieuwe motoren op voor de verkoop.
WLD MODELLEN
Opvallend is dat je bij de burgermodellen in Nederland de WLD modellen veel minder vaak tegenkomt dan de WL modellen. De WLD was het snelle sportieve broertje van de WL. De legermodellen zijn natuurlijk een hoofdstuk apart; de WL burgermodellen waren al niet snel, maar de WLA en WLC legermodellen waren nog eens extra geknepen op de carburateur en compressie. Waarschijnlijk konden veel van de Amerikaanse militairen in die tijd niet rijden en hoopte men de boel zo langer heel te houden. Er werd een Linkert M88 carburateur gemonteerd met een venturi van 15/16 inch (ongeveer 23,8 millimeter), terwijl de WL burgermodellen van een Linkert M51 voorzien werden, met een wat gezondere doorlaat van 1-1/16 inch (ongeveer 27 millimeter). Onder de burgermodellen was de WLD voor de oorlog in Amerika populairder dan de WL. Er werden in die tijd ongeveer twee keer zoveel WLD modellen geproduceerd en verkocht als WL modellen. De reden hiervoor was dat de WLD de ‘sportuitvoering’ van de WL was en door een groter motorvermogen beter mee kon komen in het verkeer. De WLD was maar ongeveer 15 dollar duurder, maar je kreeg daarvoor een snellere en veel prettiger rijdende motor met een veel hogere ‘fun factor’. Buiten het snellere motorblok waren er geen belangrijke verschillen tussen de WL en WLD modellen. Vanwege de betere prestaties besluiten we bij ons bouwproject voor een WLD te gaan.
MOTORBLOKKEN
Bij de originele WLD blokken zijn twee hoofdgroepen te onderscheiden. De blokken die geproduceerd werden in de periode 1937 t/m midden 1939 waren als basis gewone WL motorblokken waarop een speciaal model gietijzeren cilinderkoppen gemonteerd werden met een hoge compressie. Ook werd een grotere carburateur met een doorlaat van 1-1/16 inch gemonteerd. Door deze aanpassingen was de motor een stuk sneller dan de standaard WL modellen. Aan het eind van 1939 wilde men de WLD en modellen nog meer vermogen geven en werden in de cilinders de grotere inlaatbussen van de kopklepper van 1936 t/m 1939 gemonteerd (onderdeelnummer 27039-36) om een groter inlaatkanaal te krijgen. De te kleine inlaatpoort van de WL en het bijbehorende inlaatspruitstuk bleek een te grote beperking te zijn voor betere prestaties van het motorblok. De grotere inlaatpoort van de latere WLD modellen werd natuurlijk gecombineerd met een groter inlaatspruitstuk. Origineel zat van 1937 t/m 1941 een 1-1/4 inch Linkert M41 carburateur op de WLD modellen en van 1942 t/m 1947 een M51. In beide carburateurs was een venturi gemonteerd van 1-1/16 inch. Naast grotere inlaatbussen werden de latere modellen WLD cilinders ook voorzien van grotere koelvinnen en aluminium cilinderkoppen met een hogere compressieverhouding (van 1 : 6) vergeleken met de WL modellen. Deze WLD cilinders met grotere koelvinnen werden geproduceerd van eind 1939 t/m 1946. Zij hadden het uiterlijk van de WLDR cilinders, alleen zaten de klepgeleiders op een andere plek om de nokvolgers van de WL te kunnen blijven gebruiken bij de WLD modellen (de WLDR modellen hadden een ander model nokvolgers).
The Need for Speed: meer Pit in een Evo Softail
START BOUWEN
De onderdelen van het rijwieldeel en versnellingsbak bij elkaar sprokkelen is niet zo’n probleem als je de tijd hebt. Deze waren hetzelfde als van de veel voorkomende WL, WLA en WLC modellen. Veel hadden we nog liggen en de rest komt van ruilbeurzen. We gaan uit van een model van na bouwjaar 1940. Deze latere frames hebben een sterkere montage van de versnellingsbak in het frame met 3 tapeinden. Bij de eerder modellen zat de versnellingsbak met 2 tapeinden vast en was het frame aan de achterzijde smaller, waardoor je alleen de smalle remtrommel van de oude modellen kunt monteren. Het frame en de voorvork laten we even netjes poedercoaten. We monteren nieuwe lagers in het balhoofd en in de voorvork zetten we nieuwe schommelbouten en bussen. De wielen bouwen we op uit originele naven met in het voorwiel een ingespaakte remtrommel en verchroomde 16 inch velgen. Voor het stuur kiezen we voor een ‘Hollywood’ model omdat het er mooi uitziet op de oude modellen, in combinatie met een springer voorvork. Het Hollywood stuur was een accessoire uit de ’40-er jaren en ze worden tegenwoordig weer nieuw gemaakt. De versnellingsbak is een originele driebak die we even reviseren. In de koppeling monteren we een Big-Fix rollager in plaats van de originele kogels.
MOTORBLOK
Omdat er tussen eind 1939 en 1946 in het totaal slechts een kleine 1200 motorblokken voor de WLD gefabriceerd zijn, behoren onderdelen voor deze modellen inmiddels tot de collector items en moeten we roeien met de riemen die we hebben. We liepen tegen een incompleet motorblok van een WLD uit begin 1939 aan. Dit was dus eigenlijk een standaard WL blok met hoge compressie koppen. Dit leggen we nog even apart en we gaan daar in de toekomst mee aan de gang. We pakken voor tijdelijk gebruik een set carters uit 1942 uit het magazijn en bouwen daar even een WL blok van op. Omdat we natuurlijk wel het grotere vermogen van de latere modellen WLD willen, vervangen we de standaard (te) kleine inlaatbussen van de WL door de grotere van de latere modellen WLD. Ook voor het inlaatspruitstuk wijken we af van de originele WLD model en monteren we op dit blok een inlaatspruitstuk van de WLDR modellen. Op deze spruitstukken past een Linkert carburateur van 1-1/2 inch met een 4-bouts bevestiging. Voor de carburateur kiezen we een Linkert M-53 die standaard uitgerust is met een bombsight venturi. Dit is een grote venturi, met daarin een tweede kleinere hulpventuri. Hiermee krijg je een grote carburateur die ondanks de grote doorlaat ook goed presteert in de lagere toerentallen. We monteren een setje aluminium cilinderkoppen waarvan de compressieverhouding verhoogd is naar 1 : 6. Je kunt deze cilinderkoppen voor de WLD gewoon nieuw kopen, maar wij gebruiken een setje gebruikte originele WL koppen, die we affrezen naar de maat van de WLD voor de hogere compressie. De ontsteking wordt elektronisch omdat punten de hedendaagse benzine onvoldoende snel doet ontbranden. De originele WL uitlaat is ook een knelpunt voor goede prestaties van de motor. Allereerst beperkt het platte stuk in de voorste bocht onder de terugvoerpomp nogal ingrijpend de doorstroming van de uitlaatgassen. Een tweede knelpunt is de T-splitsing waar de bocht van de voorste- en achterste cilinder bij elkaar komen. Hier ontstaat een zeer slecht doorstroming en vreemde wervelingen van de uitlaatgassen. De eenvoudigste oplossing is de montage van een setje dragpipes. In tegenstelling met een kopklepper, presteren dragpipes op een zijklepper voor straatgebruik prima. Daarnaast maken zij veel minder geluid door de constructie van een zijklepper en heb je niet het vieze geknetter dat je op een kopklepper als resultaat krijgt. Kies wel voor dragpipes met voldoende lengte voor de beste prestaties. De firma Paughco maakt een setje van 34 inch lengte (rond de 86 cm) die perfect hun werk doen.
AFBOUWEN
Na het in elkaar zetten van het frame, de voorvork en de wielen, kunnen het blok en de versnellingsbak erin gemonteerd worden. Nu begint het een beetje op een motorfiets te lijken. Om altijd voldoende elektriciteit te hebben gebruiken we een speciale accubak, waar een laat model 12 volt Sportster accu in past en waar aan de onderzijde ook nog een modern oliefilter gemonteerd kan worden. Een oliefilter op een WL model is eigenlijk een onmisbare accessoire om de levensduur van het motorblok aanzienlijk te verlengen. De zware, originele dynamo vervangen we door een kleine 12 volt wisselstroomdynamo. Altijd een volle accu en daarnaast veel extra vermogen omdat de wisselstroomdynamo veel lichter draait dan de originele en daardoor veel minder motorvermogen ‘opslokt’. Het eerste plan was om de spatborden flink in te korten (bobber style), maar toen er voor de keuring een setje standaard spatborden was gemonteerd, bleek dit toch wel erg mooi te staan en besloten we deze te handhaven. Het spuitwerk werd na de keuring door Frans de Weerdt van de firma Special Painting Centre in Utrecht gedaan. Natuurlijk moest de motor nog even bij de Rijksdienst van het Wegverkeer gekeurd worden. De keuringsbeambten van de RDW zijn meestal wel gecharmeerd van de oudjes en de keuring is dan ook altijd een stuk meer ontspannen dan bij een moderne motor. Voor de keuring werden de spatborden en benzinetanken ongespoten gemonteerd. Omdat de originele kranen altijd lekken, hadden we deze uit valse zuinigheid door een goedkope Chinese benzinekraan vervangen. Deze lekte al na drie dagen, het benzinefilter viel uit elkaar en liet ook erg weinig benzine door. Deze Chinese kraan dus maar gelijk in de oudijzerton gemikt en een goede benzinekraan van Accel gemonteerd.
ALS EEN ZONNETJE
Het kenteken is inmiddels binnen en de motor loopt als een zonnetje. Hij is lekker snel en je kunt leuk meekomen op de snelweg. Het incomplete WLD blok uit 1939 gaan we rustig in elkaar zetten en we gaan er wat trucs mee uithalen om het nog wat sneller te maken dan een normale WLD. Het kan even duren, maar daar komt nog een artikeltje over. De motor was destijds net voor de Bigtwin Bikeshow in Houten gereed en kon dus mooi op de show staan. Dat meer mensen deze oudjes leuk vinden bleek uit het winnen van de tweede prijs in de klasse ‘Classics’.
Tekst: Ger Dijkshoorn
Fotografie: Onno Wieringa
